Uraanaj Bootur, Dygyn Tojon

Бикитиэкэ диэн сиртэн ылыллыбыт

OKONЕSNIKOV Prokopij Moisiejevic.

67 saastaaq, Alaghar nehiliege,

Curapcy orojuona,

saqa, wuoreghe suoq

1932 s. Olunnju 21 kwune, «Jakutskaj»


Biligi Sylan nehiliek bylyrgy twordo buolbut Uraanaj Bootur dien olootto wuhu. Kini kyrgys saghanaaghy kihi ebit, ol kyrgyska kyattaran qantan ere kuotan kelen sahan biligi Sylan bulgunnjaghar iing (djaama) qastan olorbut. Uraanaj Bootur atyn wugus kergenneeghe billibet, araj twuot saastaaq kyra ogholoogho wuhu,onu kytta emeeqsinneeq ere kurduk. Ol kenne biir emie sahan olorbut inileeghe sehen buolar. Uraanaj Bootur bet ulaqan, bwodong uonna buqatyyr kihi ebit. Ol kelen sahan sir annygar iintge djielene syttaghyna, biir sajyn arghaattan Dygyn Tojon seriite 30-ca kihi kyrgys djono taqsallar. Occogho tuoj aaty ylyy inniger kyrgyhallara wuhu, onon Uraanaj Bootu-ru woloron du, tutan du aatyn suujaary ongoston taqsallar. Ol taqsan Dygyn seriite kwuolj ilin wottuger «Cuurdagha» tamaghyn tumulugar twuhen oloron, Kuulattan kwuolu wurdunen bwutun bieresteleeq sirten kwuolj ottotugar oloror bulgunnjaghy kworon, oghunan ytyalyyllar. Bu ytyalaabyttarygar Uraanaj Bootur iinitten taqsan ohoghun qorotugar kwuluktenen oloron kuraaqtaaq saanan utary ytyalahar. Ol ytyalaha olordoghuna kinini biir oq kelen sototun tostu twuher. Manyaqa kihi yaryylanan, abatyjan woro kylana twuher da, biir wuker aattaaq kihi kwomus sirejdeeq yngyyryn sireje kilbengniirinen kworon yppyt. Ol yppyta, woluu twubeljteleeq, at wurduger oloror tojon-qaan kihi bastyngyn, yngyyr ilin bwuljgetin tostu twuheren, kihini allara maanytyn syyhyn byha ytan tahaarar. Kihi wolon-suullan twuher. Mantan djulajan Dygyn seriite Uraanajy onno wolorbokko, sol turar sirderitten twonnollor. Uraanaj Bootur bejete baahyran, bilii kyra oghotun alghaan tyl eter: «En djolun-sorgun tuspa, miene ongoruum mannyk ebit buollagha, any wolobun, en qaalan kihi twordo, baaj-talyn ologho buolaar, uuhaa, tenij», — dien baran bejete bulgunnjaghyttan taqsan kwuolun tuoraan «Njaghatta» dien alaaska tiijen biir ulaqan aal maha buolar tiiti bulgu tahytan ylan, sohon killeren, alaahy tuoraan, Qara syyry dabajan, tumulga taqsan, ol mahyn kuusputunan oqton wolbute wuhu. Onon Uraanaj Bootur unguogha qarallybatagha wuhu. Oghoto buollaghyna soghotoghun qaalan, ol bulgunnjaghar tula swuure syldjan ytaabyta wuhu. Ol ytaabyt sangata kwostooq sirge ihillibite wuhu dien sehen buolara. Uraanaj Bootur inite «biebejik» dien sirge sahan sytaryn ol serii bulbakka baattara wuhu. Kini emeeqsine qanna baatta emie billibet. Dygyn seriite occogho baqsy sirinen «Bulgunnjaqtaaq ebe» dieninen kiirer-taqsar suollaagha wuhu. Soroq seheninen ol taqqyyga Dygyn bejete baara wuhu dien sehen buolara. Ol kini syldjybyt sirinen biligin «Tygyna kwolujete» dien sir baar, onu kini aatynan, kini twuhen aaharynan aattammyta wuhu dien kepseen buolara. Uraanaj Bootur oghoto qajtaq iitillen, kinini kim kworon kihi-qara buolta dien billibet. Araj sehen buolara, qojuut ol tuotteeq ogho ulaatan kihi-qara buolan wuoskeen, biligi Sylan uuha djonu wuoskeppite wuhu dien buolara.


Ihineeghitiger twonun